معرفی کتاب فروپاشی
خطری که تمدن بشری را تهدید می کند
فروپاشی
نوشته جرد دایموند
ترجمه فریدون مجلسی
انتشارات نشرنو
چگونه ممکن است که یک تمدن از میان برود: جنگ قحطی بیماری؟
جرد دایموند در کتاب فروپاشی نشان می‌دهد که نابودی طبیعت و محیط زیست می‌تواند بیش از هر عامل دیگری خطرناک باشد او در کتاب خود به تمدنهای اشاره می کند که با تخریب محیط زیست دچار فروپاشی و نابودی شدند.
جرد دایموند نشان می‌دهد که تمدن ساکنان جزیره ایستر که مجسمه های سنگین و عظیم موهایی را ساخته اند به دلیل برداشت بی‌رویه از منابع طبیعی از میان رفته است و توضیح می دهد که اهالی ایستر ابتدا جنگل ها را نابود کردند تا به وسیله آن سنگ‌ها را از معادن به عبادتگاه ها انتقال دهند چنانکه دیگر جنگلی باقی نماد و با نابودی جنگل ها پرنده ها و حیواناتی که در جنگل زندگی می کردند نابود و ناپدید شدند.
همچنین با نابودی جنگل ها دیگر چوبی برای ساخت کشتی و صید ماهی یا واردات کالا باقی نماند و نابودی جنگل ها فرسایش خاک سرعت گرفت و با از میان رفتن مواد مغذی زمین‌ها کشاورزی نیز به بن‌بست خورد و به این شکل تمدن طلایی ایستر از بین رفت.
دایموند تنها به اهالی ایستر نمی پردازد بلکه تاریخ غم‌انگیز تمدن هایی چون پیت کرن و هندرسون، تیکان، وایکینگهای گرینلند را نیز به نمایش می گذاشته و به قتل عام توتسی ها توسط و هوتو ها در روآندا می پردازد و توضیح می دهد که چگونه کمبود زمین و تراکم جمعیت این دو قبیله را به جان یکدیگر انداخت و به یک نسل کشی انجامید.
در عوض دایموند مردم جزیره تیکوپیا را به عنوان یک تمدن موفق معرفی می کند که در سایه تدبیر و قوانین سختگیرانه توانستند از ۳ هزار سال پیش تاکنون سر پای خود بایستند.
قصد دایموند از نوشتن کتاب فروپاشی این نیست که تاریخچه ای از فروپاشی تمدن ها و اقوام به دلیل مشکلات زیست محیطی را تدوین کند بلکه او در این کتاب سعی دارد که نشان دهد زوال و فروپاشی از رگ گردن به ما نزدیکتر است و باید به فکر معضلات زیست کره خود باشیم.
او می نویسد که تمدن بشری هنوز هم ممکن است به دلیل عدم مراعات قوانین محیط زیست به نابودی و انهدام کامل کشیده شود و کل کره زمین را از میان ببرد.
او توضیح می دهد که تنها چین به اندازه ای گازهای گلخانه ای تولید می کند که بتواند حیات را در کره زمین نابود سازد.
دایموند افزایش جمعیت کره زمین به ویژه در هند و چین را یکی از خطرات بزرگ زیست محیطی می داند.
او توضیح می‌دهد که مونتانا علاوه بر جذابیت‌های طبیعی که برای گردشگران دارد حقیقتی ترسناک نیز در خود دارد که از دید افراد عادی مخفی نگه داشته شده است.
شرکت‌های معدنی برای کشف و استخراج مس در مونتانا به کوهستان‌های منطقه نفوذ کرده و برای استخراج این مواد معدنی، از مواد شیمیایی استفاده می کنند که در حال آلوده کردن محیط زیست و آب های زیرزمینی است.
جرد دایموند توضیح می‌دهد که جنگل‌زدایی یکی دیگر از عوامل تهدید کننده سلامت در این ایالت آمریکاست و نتیجه این جنگل زدایی تغییرات آب و هوایی در منطقه خواهد بود. با افزایش گرمای ایالت، یخچالهای طبیعی موجود در این مونتانا آب شده و در کنار از میان بردن درختان، آسیب جدی به محیط زیست وارد خواهد ساخت.
او به برگشت ناپذیر بودن شرایط زیست محیطی اشاره می کند و توضیح می دهد که برای بهبود خاک تخریب شده نیاز به زمان چهار برابر هستیم. یعنی اگر فرایند فرسایش خاک صد سال طول کشیده باشد برای احیاء آن نیاز به زمانی به طول چهار صد سال است که این کار عملا امکان ناپذیر می باشد.
من خواندن این کتاب را برای همه افراد به ویژه کسانی که دغدغه ای نسبت به محیط زیست دارند لازم و ضروری می دانم.
مطالعه ی این کتاب می تواند تصویر دقیق تری از آنچه که در حال وقوع است به ما نشان دهد.
